2017/05 – Sinds 2006 doet Rik Westendorp, klinisch fysicus, samen met radiotherapeuten, collega klinisch fysici en andere collega’s, onderzoek naar het optimaliseren van de brachytherapie bij prostaatkanker. In 2016 is dit onderzoek afgerond en op donderdag 18 mei 2017 verdedigt Westendorp zijn proefschrift. Zijn promotie-onderzoek heeft de titel ‘C-arm cone beam CT guided 125I prostate brachytherapy: dynamic dose calculation & implant dynamics’.
Westendorp heeft onderzocht of een andere werkwijze tot daadwerkelijke verbetering leidt van het implantaat bij prostaat-brachytherapie. In het verleden werd ongeveer één maand na het implanteren van de zaadjes een controle gedaan op plaatsing en dosis. Onderdoseringen konden dus pas op dat moment opgemerkt worden en het corrigeren ervan is dan vaak niet meer haalbaar.
In 2006 werd in Deventer gestart met een innovatieve techniek: “Meteen na het inbrengen van jodiumzaadjes in de prostaat wordt met een cone beam CT-scan gecontroleerd waar de zaadjes terecht zijn gekomen en of een extra plaatsing nodig is.” Dit bleek te leiden tot een betere plaatsing en dosisverdeling. “Tijdens het implanteren vinden – mede vanwege zwellingen – verschuivingen plaats en met name de bovenkant en voorkant zijn moeilijke plekken om te implanteren. Door een controle toe te passen, kun je efficiënt bijplaatsen. Het blijkt ook klinisch goede resultaten op te leveren. Dat is vorig jaar onderzocht door Max Peters en Daan Smit Duijzentkunst.”
In de loop der jaren bleken steeds minder bijplaatsingen nodig, nog maar bij gemiddeld 10% van de operaties. “Dat heeft te maken met het leereffect,” licht Westendorp toe. “Je leert en ziet waar er meestal bij geplaatst moet worden en hoeveel. Daar houd je dan bij het plaatsen al rekening mee.”
Voor een eventueel vervolg op zijn onderzoek heeft Westendorp al ideeën. “Nu krijgt de hele prostaat de volle dosis, maar je kunt het deel met de tumor een hogere dosis geven en de rest een lagere dosis. Het zou interessant zijn om te onderzoeken of dat leidt tot betere resultaten en minder bijwerkingen. Ik daag collega’s van academische centra uit dit samen op te pakken.”
Het volledige proefschrift is via de volgende link te downloaden https://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/348389/Westendorp.pdf
