Prostaatkanker

prostaatcarcinoom

Inleiding

De prostaat is een klier rondom de plasbuis bij mannen. Kanker van de prostaat (prostaatcarcinoom) is de meest voorkomende kanker bij mannen vanaf 40 jaar. Het mannelijk hormoon testosteron speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van prostaatkanker. Er wordt daarnaast een relatie met westerse eetpatronen (veel rood vlees en zuivel) vermoed. Ook erfelijke factoren spelen mee, gezien het verhoogde risico bij kinderen van vaders en andere verwanten met prostaatkanker.

Behandelmethoden

Prostaatkanker kan in een vroeg stadium vaak zowel met chirurgie als met inwendige bestraling behandeld worden. We noemen dit brachytherapie. Afhankelijk van de voorkeur van de patiënt kan er een keuze gemaakt worden.

Bij brachytherapie (brachy betekent dichtbij in oud Grieks) van prostaatkanker worden radioactieve jodium zaadjes in de prostaat gebracht onder narcose. De radioactieve zaadjes geven hun straling af direct in de prostaat. Een groot voordeel van deze techniek is dat er minder gezond weefsel bestraald wordt. Hierdoor blijven de bijwerkingen beperkt.

De gebruikte zaadjes bestaan uit radioactief jodium-125, die elke 60 dagen halveert in stralingintensiteit (de zogenaamde halveringstijd). Deze radioactieve zaadjes blijven levenslang in de prostaat en zijn na verloop van tijd dus uitgewerkt. De bestraling beperkt zich vrijwel volledig tot de prostaat.

Bij prostaatcarcinomen met agressievere kenmerken kan bovenstaande behandeling niet maar wordt er een andere brachybehandeling (zogenaamd HDR) toegepast in combinatie met meerdere uitwendige bestralingen.

Soms wordt er alleen uitwendig bestraald, dit hangt sterk af van de fase van de ziekte, of er wel of geen lymfeklier-uitzaaiingen zijn.

In sommige gevallen keert prostaatkanker na een eerdere behandeling terug. Als dit terugkeert in alleen een lymfeklier is behandeling met hoge dosis radiotherapie eventueel een optie. Afhankelijk van o.a. de plek waar de uitzaaiing zich bevindt, vindt de behandeling plaats op een conventionele bestralingsmachine of op de MR-linac.